STANOWISKO Polskiego Lobby Przemysłowego im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w sprawie budżetu MON na rok 2011 i realizacji programów modernizacyjnych Sił Zbrojnych RP

1. Polskie Lobby Przemysłowe im. Eugeniusza Kwiatkowskiego  wyraża zaniepokojenie planowaną wysokością budżetu MON w wysokości 1,95 w perspektywie sześcioletniej( jako średnia z sześciu lat ). Realizacja tego zamiaru byłaby nie tylko naruszeniem obowiązującej Ustawyz dnia 25 maja 2001 roku o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych RP, ale wymusiłaby dalsze redukcje  polskiej armii i zahamowałaby jej profesjonalizacje i modernizację.

2. Wielkie cięcia  budżetu MON w latach 2008-2009 spowodowały zapaść w polskim przemyśle obronnym i znacznie spowolniły modernizację naszych Sił Zbrojnych, dlatego budżet na potrzeby obronności w najbliższym roku powinien być wyższy niż w latach ubiegłych. Bardzo ważną sprawą będzie ostateczna, zaakceptowana przez Parlament, struktura budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej w roku przyszłym. Postulujemy, aby jako priorytet w przyszłorocznym budżecie potraktować wydatki na modernizację techniczną  Sił Zbrojnych RP i zakup nowego uzbrojenia. Powinny także wzrosnąć wydatki na szkolenie i prace remontowo-modernizacyjne.

3. Budżet powinien zawierać – w odpowiednich proporcjach  – wydatki na realizację przyjętych już czternastu programów  modernizacyjnych. Jednocześnie warto w najbliższym czasie przyjąć jeszcze jeden program modernizacyjny, a mianowicie wdrożenie i produkcję wielozadaniowej platformy bojowej „Anders”, zaprezentowanej podczas niedawnego Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach. Jest ona przykładem dużych możliwości naszego przemysłu obronnego. Program ten powinien przybrać formę strategicznego programu rządowego.

4. Dla prawidłowej, korzystnej dla obu stron – dla wojska i przemysłu -modernizacji uzbrojenia Sił Zbrojnych RP pożądana jest ścisła, systematyczna współpraca między polskim przedsiębiorstwami obronnymi i ich zapleczem badawczo-rozwojowym a polską armią, oparta na wzajemnym przekazywaniu   wymagań i oczekiwań obu stron. Do tego niezbędne jest stworzenie stałej płaszczyzny wymiany informacji na ten temat, która na przykład może przybrać formę cyklicznych, odbywających się raz na kwartał, spotkań Ministra Obrony Narodowej lub jego zastępcy ds.  uzbrojenia i modernizacji,  Szefa Sztabu Generalnego WP i dowódców wszystkich rodzajów sił zbrojnych z prezesami przedsiębiorstw i firm zbrojeniowych, państwowych i prywatnych, remontowo-produkcyjnych i szefami jednostek badawczo-rozwojowych prowadzących prace na rzecz obronności.

5. W celu właściwego ukierunkowania  procesów modernizacyjnych wskazane jest również powołanie w Ministerstwie Obrony Narodowej specjalnej komórki analizującej doświadczenia  z udziału  polskich oddziałów wojskowych w misjach w Iraku i w Afganistanie, a zwłaszcza użycia tam uzbrojenia i wyposażenia  produkowanego przez polski przemysł. Wynikające z tego wnioski i rekomendacje powinny być przekazywane polskiemu przemysłowi obronnemu i jego zapleczu badawczo-rozwojowemu.

6. Postulujemy, aby specjalnie powołany zespół międzyresortowy, w którym zasiadaliby  także reprezentanci przemysłu, szybko  zajął się implementacją w formie ustawowej ( wydaje się, że najlepiej  poprzez nowelizację istniejącej ustawy Prawo zamówień publicznych ) przyjętej przez Unię Europejską Dyrektywy nr 81 ( 2009/81/WE ), która jest konsekwencją przystąpienia Polski do otwartego, konkurencyjnego  europejskiego rynku uzbrojenia. Do 21 sierpnia 2011 r. jej przepisy muszą zostać wdrożone do ustawodawstwa krajowego.

Obok pozytywnych efektów, jakie powodować może implementacja tej dyrektywy (wzrost konkurencji, obniżenie cen, poprawa jakości oferowanych wyrobów i usług), z naciskiem należy  stwierdzić należy, iż polski przemysł obronny na obecnym  etapie rozwoju nie jest dostatecznie przygotowany do konkurencyjnej konfrontacji z dużo silniejszymi przedsiębiorstwami zbrojeniowymi  z innych krajów UE,  szczególnie pochodzącymi z krajów „starej UE”. Ortodoksyjna, polegająca na „wybieganiu przed szereg” implementacja zasad opisanych w Dyrektywie 2009/81/WE  doprowadzić  może do całkowitej likwidacji większości spółek  należących do polskiego przemysłowego  potencjału obronnego.

Stąd do  nowelizowanej ustawy należy, naszym zdaniem, wprowadzić  zapis mówiący, że „elementem zapewnienia bezpieczeństwa narodowego jest utrzymanie możliwości produkcyjnych w zakresie podstawowych rodzajów uzbrojenia na terenie kraju”. Sformułowanie takie nie dyskryminuje firm zagranicznych – stwarza jedynie wymóg produkcji w Polsce, co ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw. Należałoby też stworzyć  rygorystyczną instrukcję dla MON, określającą jakie wymogi musi spełniać zagraniczny dostawca, aby zagwarantować bezpieczeństwo dostaw.

Ponadto postulujemy:

– uregulowanie w przepisach krajowych, dopuszczone dyrektywą, wyłączenia zakupu sprzętu wojskowego i cywilnego o dowolnej wartości dla wojsk poza terytorium kraju,

– podjęcie próby  wyspecyfikowania zakupów podlegających wyłączeniu                    w szczególnie uzasadnionych przypadkach,

– uregulowanie przestrzegania przez MON zasady posiadania w swoich zasobach jednolitego uzbrojenia i środków bojowych przyjętych na uzbrojenie Sił Zbrojnych na mocy decyzji MON; dopuszczenie do przyjęcia zamówienia przez innych niż dotychczas dostawców wiązać się powinno z pewnymi barierami np. badaniami kwalifikacyjno-wdrożeniowymi na koszt producenta,

–  zaproponowanie Ministerstwu Obrony Narodowej rozwiązania polegającego na zawarciu siedmioletnich umów ramowych z przedsiębiorstwami krajowymi np. w ramach Planu Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych.

– uregulowanie prawa własności dokumentacji technicznej; dobrym rozwiązaniem byłoby tu przejęcie dokumentacji MON-owskiej przez wskazane przedsiębiorstwa np. w formie darowizny lub dzierżawy wieczystej, bowiem posiadanie własnej dokumentacji preferować będzie wykonawcę w każdego rodzaju przyjętym trybie przetargowym.

 

 

Warszawa, październik 2010 r.